التصور و التصدیق (کتاب)

التصور والتصديق نام رساله‌اى كوچك و مختصر از صدرالدين محمد شيرازى مشهور به ملاصدرا در منطق است. این رساله را مهدی شریعتی همراه با رسالة المعموله فی التصور والتصدیق تالیف قطب رازی با عنوان "رسالتان فی التصور والتصدیق" تحقیق و منتشر نموده است.

مؤلف

محمد بن ابراهیم صدرالدین شیرازى (م 1050ق)، معروف به صدرالمتألهین و ملاصدرا، فیلسوف بزرگ جهان اسلام و صاحب مكتب فلسفى«حكمت متعالیه» است. از اساتید ایشان، شیخ بهاء الدین عاملی، میرداماد و میرفندرسکی می باشند و فیض کاشانی و عبدالرزاق لاهیجی از معروف‌ترین شاگردان او هستند. مهمترین کتاب او الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة معروف به اسفار است که او نظام فلسفی خود را در آن تبیین کرد.

انگيزه نگارش

مولف در آغاز رساله، انگيزه نگارش را درخواست برخى از دوستان، ذكر مى‌كند و مى‌گويد اين نگاشته را به خواسته گروهى از دوستان راستان كه در اين فصل از زمان با اين نگارنده، آميزش صديقانه داشتند، پرداختم.

عناوین فصول كتاب

این کتاب شامل یک مقدمه و سه فصل به شرح زیر است:

• مقدمه شامل: اندر رسیدن و گرویدن، تفاوت میان علم حضوری و حصولی، علوم بدیهی و علوم اکتسابی، علم افزایش است نه کاهش.
• فصل اول: تقسیم علم به تصور و تصدیق شامل: تقسیم منطقی - شرط وحدت در تقسیم، تقسیم علم، بررسی در چیستی تصور و تصدیق...
• فصل دوم: شامل: هستی تصور و تصدیق، تفسیر و ارزیابی گفتار متاخرین، هم آهنگی آراء و فلاسفه، فرق میان تصدیق و حکم، گفتگویی با خواجه طوسی.
• فصل سوم: شامل: تقسیم علم، گواهی از سخن ابن سینا، تفسیر معیت در سخن ابن سینا، دفاع از ابن سینا، یک مغالطه منطقی، سخنی با علامه قطب الدین رازی، تصدیق و تصور را چگونه بدست آوریم و...

وضعیت نشر

رساله تصور و تصديق بارها در ايران، در پايان كتاب الجوهر النضيد و ضمن رساله قطب رازى به طبع رسيده است و به همت دكتر مهدى حائرى يزدى در سال 1360 به شيوه ترجمه و شرح انتقادى، با حواشى تحقيقى فراوان به زبان فارسى برگردانده شده است.

منابع

• التصور والتصدیق، سایت دائره المعارف طهور.
• مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نرم افزار نورالحکمه (نسخه 3)، بخش اطلاعات جانبی.